جوامع اسلامی دارای تقویم اسلامی هستند، این تقویم دوازده ماه دارد. ماه رمضان «Ramadan» نهمین ماه تقویمی اسلامی است و ماه مقدسی به شمار می آید. ماه رمضان ماه روزه است و خوردن، آشامیدن، سیگار کشیدن و روابط جنسی در طول روز حرام است. هتل ها و رستوران ها در طول روز بسته هستند و افراد به انجام فعالیت های مذهبی ترغیب می شوند.

زندگی اجتماعی مسلمانان به طور معناداری در طی ماه رمضان تغییر می نماید. مسلمانان اعمال واجب را انجام داده و در طول این ماه مذهبی تر می شوند. مسلمانان در طی ماه رمضان روزه می گیرند و سعی می نمایند بهترین اعمال را انجام دهند و از همه گناهان اجتناب می ورزند.

در این ماه، خوردن و آشامیدن در محافل عمومی جرم است و طبق احکام کیفری اسلام تعزیر دارد. لذا رستوران ها و کافی شاپ ها معمولاً در طی روز بسته اند یا با رکود مواجه هستند اما در طی شب هنگام افطار از رونق خاصی برخوردارند؛ زیرا در فرهنگ و آداب و رسوم آن ها بر مهمان کردن و افطاری دادن تأکید می گردد.

مردم سعی می نمایند به طور منظم در مساجد حضور داشته باشند، مراسم دعا و نماز و ختم قرآن به طور مستمر برگزار می گردد. افراد در خدمات اجتماعی مشارکت فعال تر می نمایند.

دانلود مقاله در مورد ماه رمضان

آداب و رسوم های مختلف در ماه رمضان

رمضان‌ در‌ سراسر‌ جهان، ماه تغییر عادات زندگی و رفتارها است. این رفتارها از استقبال از مناسک ویژه این ماه‌ آغاز می‌ شود و با آمیختن با فرهنگ هر ملت در هر منطقه و کشوری شکل‌ و هیبتی بومی و ویژه می ‌یابد‌، اما‌ در بین هیچ ملتی این ماه خالی از شادی و سرور نیست. در کشورهای عربی، تکاپو و گستردگی استقبال از رمضان و چگونگی برگزاری آن فضایی شبیه به نوروز در میان ایرانیان را به‌ وجود می ‌آورد و رمضان تبدیل به واقعه‌ ای بزرگ می ‌شود. اگر چه آداب رمضان در کشورهای حاشیه خلیج فارس، شمال آفریقا و خاورمیانه متفاوت است اما همه این کشورها در یک مورد اشتراک دارند : حال‌ و هوای‌ کشور دگرگون می‌شود.

به پیشواز رمضان رفتن در تمامی این کشورها فقط چند روز زودتر روزه گرفتن نیست. این پیشواز رفتن با خرید لباس نو و اجناس مورد نیاز این ماه‌ توام‌ است و با غبار روبی مساجد، تکمیل می‌ شود. اما ویژگی برجسته و مشترک دیگر این ماه آذین‌ بندی و چراغانی خیابان‌ ها است، زیرا ماه رمضان ماه آغاز زندگی شبانه در بسیاری از کشورها از‌ جمله‌ لبنان، سوریه، مصر، سایر کشورهای شمال آفریقا و نیز اندونزی، مالزی، هندوستان و پاکستان است.

زندگی شبانه در کشورهای عربی مهم ‌ترین خصیصه اجتماعی رمضان است. شـب زنده ‌داری مردم از افطار تا‌ سحر‌ است‌، چه آنان که اهل مسجد‌ و عبادت ‌اند‌ و چه‌ آن ‌هایی که سرگرم تفریحات و خرید می شوند. هرچند که اقبال مردم به مساجد در کشورهای عربی عرفی است که اختصاص به‌ ماه‌ رمضان‌ ندارد ولی در این ماه به دلیل انجام‌ مراسم‌ خاص این اقبال چند برابر می‌ شود، به ویژه هنگام قرائت نماز تراویح؛ نمازی طولانی که پس از عشاء خوانده‌ می ‌شود‌ و در‌ آن یک جزء کامل قرآن به صورت ترتیل تلاوت می ‌شود‌ و انجام آن حدود یک ساعت زمان می ‌برد. حلقه ‌های تلاوت قرآن از برنامه‌ های ثابت مساجد به شمار می رود‌. این‌ مراسم‌ در مساجد معروفی که صحن بـزرگی دارند جلوه خاصی به خود‌ می ‌گیرد‌.

رمضان در کشورهای غیر اسلامی

هندوستان یکی از کشور های غیر مسلمان محسوب می ‌شود که‌ جمعیت‌ مسلمان‌ آن از برخی کشورهای مسلمان بیشتر است. در ایام ماه مبارک بازار دهلی آذین ‌بندی می ‌شود‌ و روزها‌ کاملا‌ تعطیل است و در عوض شب ها با تخفیف ویژه بازار به استقبال‌ مشتریان‌ می ‌رود. دولت هند به مناسبت ماه رمضان و جهت رفاه حال مسلمانان این کشور جشنواره ویژه رمضان‌ بر‌ پا می ‌کند.

در آلمان‌ هم‌ مراسم ویژه ‌ای برگزار می ‌شود. از روز‌ اول ماه رمضان ۱۰۰۰‌ مسجد‌ در آلمان آماده برگزاری مراسمی‌ خاص‌ می ‌شوند که هدف از آن ایجاد پل ارتباطی میان مسلمانان و ملت آلمان عنوان‌ شده‌ است.